Εμφύτευση Συμβατικού Βηματοδότη
Ο καρδιακός βηματοδότης είναι μία ιατρική ηλεκτρονική μικρή συσκευή μεγέθους σπιρτόκουτου και βάρους 20 - 50gr, που τοποθετείται στον θώρακα του ασθενούς, με στόχο την απρόσκοπτη καρδιακή του λειτουργία. Ο βηματοδότης μπορεί να παρακολουθεί και να αξιολογεί διαρκώς την ηλεκτρική λειτουργία της πάσχουσας καρδιάς και στις περιπτώσεις που εμφανίζονται διαταραχές στην παραγωγή ή στην διανομή των ηλεκτρικών ώσεων να επεμβαίνει παράγοντας τα κατάλληλα ηλεκτρικά ερεθίσματα στην καρδιά ώστε να αποκατασταθεί ο καρδιακός παλμός.
Ο βηματοδότης αποτελείται από την γεννήτρια των ηλεκτρικών παλμών, από τον ηλεκτρονικό εγκέφαλο που παρακολουθεί και αναλύει την καρδιακή λειτουργία, την μπαταρία και τα ηλεκτρόδια - απαγωγές τα οποία εμφυτεύονται από τον επεμβατικό καρδιολόγο - ηλεκτροφυσιολόγο, στις καρδιακές κοιλότητες. Μέσω των ηλεκτροδίων, ο βηματοδότης μεταδίδει τις κατάλληλες ηλεκτρικές διεγέρσεις στην καρδιά, σε περιπτώσεις σημαντικής βραδυκαρδίας.
Πως λειτουργεί ο βηματοδότης
Το μικροσκοπικό υπολογιστικό σύστημα που περιέχει ο βηματοδότης, παρακολουθεί διαρκώς τις ανάγκες του οργανισμού σε επίπεδο καρδιακής λειτουργίας και ανιχνεύει τις μεταβολές στις βασικές λειτουργίες του οργανισμού μέσω προηγμένων αισθητήρων. Ο βηματοδότης αυτορυθμίζεται και αυτοπροσαρμόζει την λειτουργία του συνεχώς. Σε περίπτωση που ανιχνεύσει παθολογική μεταβολή στην καρδιακή λειτουργία, ενεργοποιεί την αποστολή ηλεκτρικών ερεθισμάτων που ομαλοποιούν και αποκαθιστούν την διαταραχή. Ο βηματοδότης κατά κανόνα, δεν ανταγωνίζεται τον φυσικό ρυθμό της καρδιάς και δεν αποστέλλει ηλεκτρική διέγερση εάν δεν υπάρχει παθολογική συχνότητα στις σφύξεις .
Σε ποιες περιπτώσεις γίνεται η εμφύτευση βηματοδότη
Ο υποψήφιος ασθενής για μόνιμη βηματοδότηση θα πρέπει να έχει υποβληθεί πρώτα σε ειδικές εξετάσεις που να θέτουν διάγνωση της αρρυθμιογόνου νόσου, όπως: ηλεκτροκαρδιογράφημα, 24ωρο ή 48ωρο Holter ρυθμού, εμφυτεύσιμο Holter και ηλεκτροφυσιολογικό έλεγχο.
Ανάλογα τα ευρήματα, ο επεμβατικός καρδιολόγος - ηλεκτροφυσιολόγος, θα εκτιμήσει την αναγκαιότητα τοποθέτησης βηματοδότη στον ασθενή.
Ο βηματοδότης τοποθετείται στις παρακάτω νόσους και διαταραχές:
-
Κολποκοιλιακός Αποκλεισμός 2ου (τύπου Ι) και 3ου βαθμού (διαβάστε αναλυτικά εδώ)
-
Κολπική μαρμαρυγή με συνυπάρχουσα βραδυκαρδία
-
Φλεβοκομβική Βραδυκαρδία (διαβάστε αναλυτικά εδώ)
-
Σύνδρομο «τάχυ-βράδυ» (διαβάστε αναλυτικά εδώ)
-
Διαταραχές αγωγιμότητας στο δεμάτιο του Ηίs
-
Μυοκαρδιοπάθειες
-
Καρδιακή ανεπάρκεια
Ποιοι είναι οι τύποι βηματοδοτών
-
Βηματοδότης μονής κοιλότητας ή μονοεστιακός. Τοποθετείται ένα μόνο ηλεκτρόδιο στην δεξιά κοιλία, σε περιπτώσεις μόνιμης κολπικής μαρμαρυγής και βραδυκαρδίας.
-
Βηματοδότης διπλού θαλάμου ή διεστιακός. Τοποθετείται ένα ηλεκτρόδιο στον δεξιό κόλπο και ένα ηλεκτρόδιο στην δεξιά κοιλία, συγχρονίζοντας αυτές τις δύο κοιλότητες. Εναλλακτικά, τα τελευταία χρόνια πραγματοποιείται η εμφύτευση του ηλεκτροδίου της δεξιάς κοιλίας, στοχευμένα στο ερεθισματαγωγό σύστημα της καρδιάς με ιδιαίτερα υποσχόμενα αποτελέσματα.
-
Αμφικοιλιακός ή διπλός βηματοδότης. Πρόκειται για την θεραπεία καρδιακού επανασυγχρονισμού ή CRT, που επιτυγχάνεται μέσω της τοποθέτησης ηλεκτροδίων στη δεξιά και την αριστερή κοιλία. Ο αμφικοιλιακός βηματοδότης είναι η πιο σύνθετη μορφή καρδιακής βηματοδότησης, που συγχρονίζει την καρδιακή λειτουργία και βελτιώνει την απόδοση της. Ειδικά σε ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, προσφέρει εξαιρετικά οφέλη.
-
Βηματοδότης χωρίς καλώδια. Πρόκειται για μικροσκοπικό βηματοδότη σε μέγεθος κάψουλας που δεν έχει ηλεκτρόδια και ο οποίος εισάγεται διακαθετηριακά μέσω της μηριαίας φλέβας και αγκυρώνεται στην δεξιά κοιλία. (Διαβάστε περισσότερα εδώ).
Βηματοδότης Micra™ χωρίς καλώδια.
Εμφύτευση συστήματος διακαθετηριακής βηματοδότησης Micra, χωρίς καλώδια
Πως πραγματοποιείται η εμφύτευση βηματοδότη
Η εμφύτευση του βηματοδότη πραγματοποιείται από τον επεμβατικό καρδιολόγο - ηλεκτροφυσιολόγο, υπό τοπική αναισθησία.
Ο βηματοδότης τοποθετείται κάτω από το δέρμα μέσω μίας μικρής τομής, στην αριστερή πλευρά του θώρακα κάτω από την κλείδα. Τα ηλεκτρόδια προωθούνται μέσω της κεφαλικής ή της υποκλειδίου φλέβας στο ενδοκάρδιο, ώστε να επιτευχθεί ενδοκαρδιακή βηματοδότηση. Η διαδικασία διαρκεί από 30 έως 60 λεπτά και είναι πολύ καλά ανεκτή από τον ασθενή.
Κάθε πότε χρειάζεται έλεγχος του ασθενούς και του βηματοδότη
Ο ασθενής θα λάβει γραπτές οδηγίες από τον γιατρό του για το πρόγραμμα ελέγχου της καρδιακής του λειτουργίας. Ο βηματοδότης δεν περιορίζει τον ασθενή από τις φυσικές του δραστηριότητες, όμως για τον πρώτο καιρό θα πρέπει να τηρεί τις ιατρικές οδηγίες.
Ο έλεγχος του βηματοδότη γίνεται συνήθως μία ή δύο φορές τον χρόνο σε επίπεδο συσκευής και προγραμματισμού. Είναι αναγκαίος προκειμένου να διασφαλισθεί η σωστή λειτουργία της συσκευής(παράμετροι λειτουργίας, υπόλοιπο γεννήτριας βηματοδότη, αξιολόγηση καταγεγραμμένων αρρυθμιών από την μνήμη της συσκευής).Ίσως χρειαστεί τον πρώτο καιρό συχνότερος έλεγχος από τον γιατρό για να επιτευχθεί η καλύτερη δυνατή ρύθμισή του. Η μπαταρία στους νέους βηματοδότες διαρκεί 10 με 15 χρόνια. Οι νέας γενιάς βηματοδότες μπορούν να ελεγχθούν μέσω διαδικτύου.
Ο έλεγχος του βηματοδότη γίνεται από τον Καρδιολόγο - Ηλεκτροφυσιολόγο, κατά την επίσκεψη του ασθενούς στο ιατρείο, ή μέσω διαδικτύου, από ειδικές ασύρματες συσκευές.
Ποιοι περιορισμοί υπάρχουν για τους ασθενείς με βηματοδότη
Οι περιορισμοί είναι ελάχιστοι αφού στην ουσία η καθημερινή δραστηριότητα του ασθενούς δεν επηρεάζεται. Ο ασθενής μπορεί να εργαστεί, να κάνει χρήση όλων των ηλεκτρικών συσκευών, να οδηγήσει, να ταξιδέψει, να αθληθεί, κ.α.
Πρέπει όμως να αποφεύγει τα χτυπήματα στο θώρακα και την έκθεση του σημείου εμφύτευσης στον ήλιο.
Παράλληλα δεν θα πρέπει να εκτίθεται σε ισχυρές πηγές ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας, όπως:
-
Μαγνητικές πόρτες και μαγνητικούς ανιχνευτές αεροδρομίων, τραπεζών, δικαστηρίων, κ.α.
-
Κεραίες ραδιοτηλεοπτικών σταθμών.
-
Μεγάλα ηλεκτρικά μηχανήματα.
-
Μαγνητικό τομογράφο.
-
Μηχανήματα νευρικής και μυϊκής διέγερσης, κ.α.
Ποια είναι τα οφέλη από την εμφύτευση βηματοδότη
Το γενικό όφελος είναι η πραγματική φυσιολογική ζωή ! Είναι ασύγκριτα καλύτερη η ποιότητα ζωής του ασθενούς με βηματοδότη. Ο ασθενής μπορεί να έχει μία δραστήρια ζωή χωρίς να βρίσκεται διαρκώς υπό τον φόβο μίας συγκοπής, μίας προσβολής ή μίας ανακοπής. Ο ασθενής ζει ελεύθερος συμπτωμάτων, χωρίς αίσθημα κόπωσης γεμάτος ενέργεια και ευεξία.
Οι βηματοδοτούμενοι ασθενείς έχουν φυσιολογικό προσδόκιμο ζωής.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι από την εμφύτευση βηματοδότη
Γενικά η εμφύτευση βηματοδότη είναι μια επέμβαση ρουτίνας ιδιαίτερα ασφαλής και αποτελεσματική. Σε μικρό ποσοστό επεμβάσεων μπορεί να παρατηρηθούν επιπλοκές όπως οίδημα, φλεγμονή ή αιμορραγία στο σημείο εμφύτευσης, εγκλωβισμού αέρα γύρω από τον πνεύμονα και οι οποίες κατά κανόνα αντιμετωπίζονται με επιτυχία, με ενδεχόμενη παράταση της νοσηλείας των ασθενών.
Ο βηματοδότης είναι μία σωτήρια ιατρική συσκευή που επιτρέπει στην καρδιά να εκτελεί την λειτουργία της σωστά και απρόσκοπτα. Υπάρχουν διαφορετικοί τύποι βηματοδότη ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες του κάθε ασθενούς. Τα άτομα με συμπτώματα που προκαλούνται από τα προβλήματα του καρδιακού ρυθμού, όπως πόνος στο στήθος, στηθάγχη, αίσθημα παλμών, λιποθυμικά επεισόδια, αρρυθμίες, κλπ, καθώς και τα άτομα με ιστορικό καρδιακής προσβολής ή ανεπάρκειας, καλούνται να επισκεφτούν τον καρδιολόγο τους για να αξιολογηθούν ως προς την αναγκαιότητα τοποθέτησης βηματοδότη.
Μπορείτε να κλείσετε ραντεβού στο τηλ. 210 4809319 ώστε να σας ενημερώσω πληρέστερα για την εμφύτευση βηματοδότη και να σας απαντήσω σε όλες σας τις απορίες.
Κοσσυβάκης Χαράλαμπος MD, PhD
Καρδιολόγος - Επεμβατικός Αρρυθμιολόγος - Ηλεκτροφυσιολόγος