Κολπική Μαρμαρυγή
Η ηλεκτρική λειτουργία της καρδιάς
Κατά την φυσιολογική ηλεκτρική λειτουργία της καρδιάς, κάθε σφύξη προέρχεται μέσω ενός ηλεκτρικού σήματος από τον φυσικό βηματοδότη της καρδιάς που ονομάζεται φλεβόκομβος και βρίσκεται στον δεξιό κόλπο της καρδιάς. Αυτό το ηλεκτρικό σήμα, με την βοήθεια του κολποκοιλιακού κόμβου που βρίσκεται στο μεσοκολπικό διάφραγμα, μεταφέρεται μέσω των ερεθισματαγωγών κυττάρων (που αποτελούν το σύστημα της ηλεκτρικής αγωγιμότητας της καρδιάς), στους μυϊκούς ιστούς οι οποίοι συσπώνται ρυθμικά πραγματοποιώντας τον καρδιακό παλμό.
Οποιαδήποτε διαταραχή στην διέγερση και μεταφορά των ηλεκτρικών σημάτων, προκαλεί καρδιακές αρρυθμίες, στις οποίες συγκαταλέγεται και η κολπική μαρμαρυγή.
Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία καρδιακή αρρυθμία κατά την οποία τα μυοκαρδιακά κύτταρα των κόλπων διεγείρονται ανεξάρτητα και άναρχα, με αποτέλεσμα την απουσία συγχρονισμένης σύσπασης των δυο κόλπων και την άρρυθμη και γρήγορη σύσπαση των δυο κοιλιών.
Η κολπική μαρμαρυγή εκδηλώνεται σαν ταχυαρρυθμία και λόγω της κακής κυκλοφορίας του αίματος στον αριστερό κόλπο, μπορεί να δημιουργηθεί τοπικός θρόμβος και να «ταξιδεύσει» σε ζωτικά όργανα όπως ο εγκέφαλος προκαλώντας ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Παράλληλα η κολπική μαρμαρυγή ελαττώνει τη δύναμη με την οποία συσπάται η καρδιά οδηγώντας σε καρδιακή ανεπάρκεια.
Ποιοι είναι οι τύποι της κολπικής μαρμαρυγής
Υπάρχουν τέσσερεις μορφές κολπικής μαρμαρυγής.
-
Παροξυσμική Κολπική Μαρμαρυγή. Το κάθε επεισόδιο διαρκεί έως 7 ημέρες και κατόπιν σταματά από μόνο του χωρίς θεραπεία.
-
Η Εμμένουσα Κολπική Μαρμαρυγή. Η διάρκεια των επεισοδίων είναι μεγαλύτερη από 7 ημέρες. Χωρίς κατάλληλη θεραπεία η αρρυθμία δεν αναχαιτίζεται από μόνη της.
-
Η Χρονίως Εμμένουσα Κολπική Μαρμαρυγή. Η αρρυθμία συνεχίζεται χωρίς διακοπή για πάνω από ένα έτος.
-
Η Μόνιμη Κολπική Μαρμαρυγή. Στις περιπτώσεις αυτές ο ασθενής παραμένει μόνιμα σε κολπική μαρμαρυγή χωρίς να πραγματοποιούνται προσπάθειες ανάταξης.
Πόσο συχνή είναι η κολπική μαρμαρυγή και ποια είναι τα αίτια της
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία καρδιακή αρρυθμία που σύμφωνα με ειδικούς ερευνητές, αποτελεί την “νέα επιδημία του 21ου αιώνα” στις καρδιαγγειακές παθήσεις. Ένα στα τέσσερα άτομα άνω των 55 ετών θα παρουσιάσει κολπική μαρμαρυγή.
Ο κίνδυνος εμφάνισης της κολπικής μαρμαρυγής σχετίζεται άμεσα με την ηλικιακή γήρανση του ανθρώπου. Ωστόσο υπάρχουν και άλλοι επιβαρυντικοί παράγοντες που ευνοούν την νόσο όπως:
-
Το οικογενειακό ιστορικό
-
Το φύλο, με τους άνδρες να είναι περισσότερο ευάλωτοι στη νόσο
-
Η υψηλή αρτηριακή πίεση
-
Το κάπνισμα
-
Η παχυσαρκία
-
Το μεταβολικό σύνδρομο
-
Ο σακχαρώδης διαβήτης
-
Η κατανάλωση αλκοόλ
-
Οι θυρεοειδοπάθειες
-
Η υπνική άπνοια
-
Οι πνευμονοπάθειες
Επιπλέον η κολπική μαρμαρυγή μπορεί να οφείλεται σε καρδιαγγειακή νόσο, όπως:
-
Συγγενείς καρδιοπάθειες
-
Στεφανιαία αρτηριακή νόσος
-
Βαλβιδοπάθειες
-
Καρδιακή ανεπάρκεια
-
Περικαρδίτιδες
-
Μυοκαρδιοπάθειες
Ποια είναι τα συμπτώματα της κολπικής μαρμαρυγής
Ορισμένα άτομα με κολπική μαρμαρυγή δεν έχουν ηχηρά ή και καθόλου συμπτώματα.
Ωστόσο επειδή η κολπική μαρμαρυγή είναι μια προοδευτική νόσος, με την πάροδο του χρόνου εξελίσσεται, υποστρέφει και προκαλεί συμπτωματολογία.
Τα σημεία και συμπτώματα που προκαλεί η κολπική μαρμαρυγή είναι:
-
αίσθηση καρδιακού παλμού και η αίσθηση φτερουγίσματος στο στήθος
-
αδυναμία και κόπωση
-
ζάλη και λιποθυμική τάση
-
δύσπνοια και πόνο στο στήθος
-
λαχάνιασμα
-
στηθάγχη
-
υπόταση
Πως τίθεται η διάγνωση της κολπικής μαρμαρυγής
Το διαγνωστικό πλάνο περιλαμβάνει:
-
Την κλινική εξέταση από τον καρδιολόγο και την λήψη ατομικού ιστορικού του ασθενούς.
-
Ηλεκτροκαρδιογράφημα, triplex καρδιάς, καρωτίδων και σπονδυλικών αρτηριών.
-
Holter ρυθμού 24 ή 48 ωρών.
-
Εργαστηριακές και αιματολογικές εξετάσεις.
-
Ορμονολογικό και θυρεοειδικό έλεγχο.
-
Τοποθέτηση εμφυτεύσιμης συσκευής καταγραφής ρυθμού Holter.
Ποια είναι η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής
Όταν τελικά διαγνωσθούμε με κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει κατά περίπτωση να λαμβάνουμε θεραπευτική αγωγή η οποία μπορεί να περιλαμβάνει:
Αντιπηκτική αγωγή: ανάλογα με άλλες παθήσεις που μπορεί να συνυπάρχουν, ίσως χρειαστεί να λαμβάνουμε αντιπηκτικό φάρμακο ώστε να περιορίσουμε τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. Οι παθήσεις που αυξάνουν τον κίνδυνο του αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου είναι: η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδης διαβήτης, η καρδιακή ανεπάρκεια, παλαιό ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και αγγειακή νόσος. Επιπλέον αυξημένο κίνδυνο παρουσιάζουν οι γυναίκες και όσοι έχουν υπερβεί το 65ο έτος ηλικίας. Το αντιπηκτικό φάρμακο «αραιώνει» το αίμα εμποδίζοντας την δημιουργία θρόμβων που μπορούν να φύγουν από την καρδιά και να αποφράξουν αρτηρίες που δίνουν αίμα στον εγκέφαλο προκαλώντας ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο.
Αντιαρρυθμική αγωγή: φάρμακα που εμποδίζουν την εμφάνιση της κολπικής μαρμαρυγής καθώς και φάρμακα που μειώνουν το πόσο γρήγορα «τρέχει» η καρδιά μας σε περίπτωση που αυτή εμφανισθεί.
Βελτίωση και θεραπεία όλων των παραγόντων που βοηθούν στην συχνή εμφάνιση της αρρυθμίας: ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου, της χοληστερίνης. Όσοι ασθενείς πάσχουν και από άλλες παθήσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια, στεφανιαία νόσο, υπερθυρεοειδισμό, υπνική άπνοια θα πρέπει να λαμβάνουν τη βέλτιστη θεραπευτική αγωγή.
Θα πρέπει επιπλέον να αποφεύγουμε την καθιστική ζωή, την κατάχρηση αλκοόλ, να διακόψουμε το κάπνισμα, να μειώσουμε το υπερβολικό σωματικό βάρος και να εντάξουμε στην καθημερινότητα μας την άσκηση.
Διακαθετηριακή κατάλυση (ablation): όσοι εμφανίζουν έντονα συμπτώματα παρά την αντιαρρυθμική φαρμακευτική αγωγή ή δεν επιθυμούν να την λαμβάνουν για μεγάλο χρονικό διάστημα ή παρουσιάζουν παρενέργειες από αυτή μπορούν να υποβληθούν σε διαδερμική επεμβατική αντιμετώπιση.
Αυτή γίνεται από το πόδι και διαμέσου της μηριαίας φλέβας προωθείται ένα καλώδιο στο εσωτερικό της καρδιάς το οποίο μέσω θερμότητας ή ψύξης ή παλμών απενεργοποιεί τα σημεία(πνευμονικές φλέβες) που πυροδοτούν την εμφάνιση της αρρυθμίας. Αποτελεί μια ιδιαίτερα αποτελεσματική και ασφαλής επέμβαση εμποδίζοντας την υποτροπή της αρρυθμίας σε ποσοστό 70 εώς 80% σε σχέση με το ποσοστό 30% των αντιαρρυθμικών φαρμάκων.
Να σημειωθεί ότι η αποτελεσματικότητα της επέμβασης μειώνεται όσο τα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής αυξάνονται. Είναι πολύ σημαντικό λοιπόν ο γιατρός να παραπέμψει έγκαιρα έναν ασθενή με κολπική μαρμαρυγή στο αρχικό στάδιο της αρρυθμίας, όταν έχει ακόμη παροξυσμικό χαρακτήρα(1-2 επεισόδια).
Εμφύτευση βηματοδότη σε συνδυασμό με κατάλυση του δεματίου του His: σε περιπτώσεις που έχουν αποτύχει οι προαναφερόμενες λύσεις για την διόρθωση της αρρυθμίας και ο ασθενής έχει σημαντικά συμπτώματα ή η καρδιά έχει πολύ αυξημένες σφύξεις. Πρόκειται για μία λύση κατά την οποία ο έλεγχος των σφύξεων γίνεται αποκλειστικά από τον βηματοδότη καθώς έχει εξουδετερωθεί ο ειδικός αγωγός ρεύματος της καρδιάς (δεμάτιο του His) μέσω κατάλυσης.
Είναι η κατάλυση - ablation θεραπεία πρώτης γραμμής ?
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής αλλά και της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, η αντιμετώπιση της κολπικής μαρμαρυγής με κατάλυση, είναι ενδεδειγμένη ακόμη και ως πρώτη θεραπευτική προσέγγιση, ιδίως σε νέους ασθενείς χωρίς δομική καρδιακή νόσο.
Η κατάλυση της κολπικής μαρμαρυγής προσφέρει υψηλά ποσοστά επιτυχίας που αγγίζουν το 70-80% ενώ ο κίνδυνος επιπλοκών είναι κάτω του 2%. Παράλληλα η αποκατάσταση και η αποθεραπεία του ασθενούς είναι τάχιστη αφού επανέρχεται σε πλήρη δραστηριότητα εντός 2-3 ημερών.
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία καρδιακή αρρυθμία που υπό προϋποθέσεις αποτελεί άμεσο κίνδυνο για τον ασθενή και θα πρέπει να αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά, χρησιμοποιώντας κατά περίπτωση όλα τα μέσα που μας παρέχει η σύγχρονη ιατρική επιστήμη. Μετά από την συσσώρευση γνώσης και εμπειρίας ετών στην διάγνωση και αντιμετώπιση των αρρυθμιογόνων παθήσεων της καρδιάς, προτείνω σε κάθε ασθενή να επικοινωνήσει μαζί μου ώστε να σχεδιάσουμε το θεραπευτικό του πλάνο που θα του προσφέρει αποτελεσματική και οριστική λύση στην αρρυθμία του.
Μπορείτε να κλείσετε ραντεβού στο τηλ. 210 4809319 ώστε να σας ενημερώσω πληρέστερα για την κολπική μαρμαρυγή και να σας απαντήσω σε όλες σας τις απορίες.
Κοσσυβάκης Χαράλαμπος MD, PhD
Καρδιολόγος - Επεμβατικός Αρρυθμιολόγος - Ηλεκτροφυσιολόγος
